Goede voornemens

Nieuwjaarsdag is traditioneel een dag van goede voornemens. Dit jaar doen we het anders, dit jaar doen we beter. Maar is 1 januari wel een geschikte dag om zulke beloftes te maken? En hoe doe je dat nu, uit die belofte een nieuwe gewoonte starten?

We bekijken het vanaf vandaag door de lens van de lerende organisatie. En we demonstreren het met onze eigen nieuwjaarsbelofte: het Butterfly Camp Dagboek.

Een nieuw jaar, een nieuwe start

Als een mijlpaal herinnert nieuwjaarsdag er ons elk jaar aan dat we op een enkeltje door de tijd reizen. In onze cultuur, waarin we objecten overladen met mening, staat 1 januari ondermeer synoniem met goeie voornemens. Vorig jaar was goed, maar dit jaar kan beter. Het nieuwe jaar is nog niet bezoedeld, als een vers pak sneeuw. We hebben dit jaar nog niet gefaald, al beginnen we alweer met een lichte kater.

Vanaf nu moet het anders. Ik herpak me. Er zit een sporter in mij, een componist, een schrijver, iemand 10 kilo lichter. Het is nieuwjaar, en er is geen geschikter moment. Ik doe een nieuwjaarsbelofte en plein public — want zo hoort dat, in stilte beloven is vals spelen. Ik riskeer de persoonlijke afgang als ik mijn belofte niet waar kan maken. Als ik faal dan gaat iedereen het weten. Dat schept een gezonde druk. (Laat het duidelijk zijn: wij van Butterfly Camp fronsen als we iemand afgerekend zien op hun falen.)

Maar heb je daar wel goed aan gedaan? Beloftes zijn goedkoop, zeggen ze. Ze waarmaken is andere koek. Kunnen we dat wel op commando? Ik had dat goede voornemen vorig jaar al, en toen ben ik mislukt. Waarom zou het dit jaar wel lukken? Kan ik het dit keer wel volhouden? Of laat ik mijn belofte ook dit jaar stilletjes los, na enkele weken of zelfs dagen. Stel ik het dan opnieuw uit tot volgend jaar?

Er is hoop

Er is een vast discours tegen nieuwjaarsresoluties. De symboliek van nieuwjaarsdag is niet voldoende om nieuwe gewoontes te vormen. Het geeft je een boost tijdens de eerste dagen, dat wel. Maar als we volgende week opnieuw doodmoe van ons werk thuiskomen, dan blijkt die wilskracht al snel kunstmatig. Oude, ‘slechte’, gewoontes duiken langzaam weer op. We vertonen al snel uitstelgedrag op onze nieuwe belofte. We vervallen in onze gebruikelijke routines. Gewoontes zijn hardnekkig. Ze zijn automatisch, en bevatten het grootste deel van wat we elke dag doen. We zijn er ons veel minder van bewust dan we denken.

Als we ons voornemen een gedragsverandering in te bouwen die blijvend is, dan helpt een beetje voorkennis over gewoontevorming. Zoals dit: je kunt oude routines niet bewust uitwissen en vervangen. Je kunt ze enkel trachten te ‘overschrijven’ met nieuwe routines. En die moet je langzaam inbouwen en opbouwen. Een gewoonte kweek je als een spier.

En dat is goed nieuws. Niemand verwacht om onvoorbereid een gym binnen te kunnen stappen en 120 kilo te duwen. Niemand verwacht om Start To Run op te zetten, en ineens 5 kilometer te kunnen lopen. Waarom zouden we dan wel verwachten dat we elke dag 2 pagina’s in ons boek gaan schrijven, of deze avond geen goesting gaan krijgen in chips voor tv?

Denk er even over na. Om aan gewoontevorming te doen is verbazend weinig discipline nodig. Nieuwe gewoontes kweken, betekent het inbouwen van routinegedrag op plaatsen waar al oude routines leven. De truc bestaat er in om kleine acties in te haken op bestaande routines, deze acties routineus uit te voeren, en jezelf achteraf te belonen. We gaan langzaam onze muscle memory trainen tot die kleine acties deel uitmaken van de routine, en we ze automatisch doen. Het hele proces kan wel bewust gestuurd worden, maar speelt zich voornamelijk af in het onderbewustzijn. Het is een traag proces, maar vereist slechts een beperkte dosis wilskracht.

Je kunt jezelf zelfs overtuigen om dingen te doen die je eigenlijk niet wil doen, een beetje zoals de afwas of de strijk. Je kunt het uitstellen maar het wordt er niet beter op. Goede voornemens werken net zo.

As Good a Day As Any

Waar we al snel doorheen kijken is de betoverende waarde van nieuwjaarsdag. Nu we onze nieuwjaarsbelofte herleid hebben tot gewoontevorming zijn we niet langer gebonden aan een datum. 1 januari is prima.

En in tegenstelling tot de jaarlijkse nieuwjaarsduik in Oostende, doet Butterfly Camp dit jaar mee met de goede voornemens. Het is een beetje onze versie van de gok van Pascal. Mocht nieuwjaar toch magische krachten bezitten, dan willen we die alvast niet missen.

Wat we alvast niet gaan doen, is je het vingertje bieden. We’re all adults here. We gaan niet zoeken naar redenen waarom je goede voornemens maakte. Die zijn persoonlijk, en altijd verklaringen achteraf. Verklaringen, onderliggende redenen, ‘foute’ redenen,… We laten dit rusten, hierover geen advies. Het enige wat telt is dat jij een nieuwe gewoonte zoekt.

We zijn er immers van overtuigd dat jezelf trachten te verbeteren een nobel streven is. En om jezelf te verbeteren moet je voortdurend experimenteren. Ook al is n = 1. Dus we willen er dit jaar alles aan doen om jou en je organisatie productiever te maken. Wat we kunnen aanreiken is een paar inzichten die jou in staat kunnen stellen een omgeving te creëren waarin jij je doel kunt bereiken. Op een neutrale manier.

Het Butterfly Camp Dagboek

Dit is ons goede voornemen: vanaf vandaag starten we een blog, en noemen dat ons dagboek. In een dagboek schrijf je elke dag, zoveel is duidelijk. We hebben dan ook heel wat te vertellen. En dat willen we graag delen. Misschien levert het een paar leuke cocktailgesprekken op.

Waarover gaan we schrijven? Butterfly Camp bekijkt de wereld door de lens van de lerende organisatie. En dat is een ultragroothoeklens, met een zeer uitgebreid gezichtsveld. We gebruiken vaak het woord productiviteit. Vaag genoeg om de lading te dekken. Duidelijk genoeg voor iedereen om in te vullen. Vaak beschouwd als een beetje een vies woord. Welnu, dat vinden wij niet.

We voorzien langere artikels op vrijdag, en korte posts elke dag. Hopelijk wordt het een reeks, die als één geheel kan gelezen worden. We gaan het hebben over routine, gewoontes, biologische klokken, het brein,… maar ook over visualiseren, feedback loops, flow, en productontwikkeling. Soms kort, soms in het lang, en soms te lang, als we geen tijd hebben om korter te gaan.

Dit is Butterfly Camp eating their own dog food.

Met ons volgende artikel gaan we kort het terrein afbakenen. Het zal heten: de vijf disciplines van de lerende organisatie.

We kunnen het ook samen doen

Wat is jouw goede voornemen dit jaar? Laat het ons weten in een commentaar, en misschien kunnen we je gepersonaliseerd advies geven.

(Foto: Butterfly Camp. Korg MS-20 in bruikleen. Nieuwjaar, dat is ook tijd maken voor spelen. Welk speelgoed kreeg jij dit jaar? )